Miłośnicy teorii typów osobowości często z entuzjazmem rozpoznają typy innych osób. Teoria osobowości pozwala nam lepiej się nawzajem rozumieć, co niesie korzyści w każdej relacji — bliskiej lub nieformalnej. Choć nie określa całości naszej tożsamości, to stanowi doskonały punkt wyjścia do odkrywania, co w nas wyjątkowe. A Ty masz szczęście, że masz do dyspozycji nasz fantastyczny darmowy test osobowości!
Czasem jednak nie wypada albo nie ma możliwości, żeby ktoś zrobił nasz test. A mimo to nadal zastanawiasz się nad jego typem osobowości, próbując zgadywać na podstawie tego, co mówi i jak się zachowuje. Jestem tu właśnie po to, by pomóc Ci podnieść poziom tych domysłów — podobnie jak w innych artykułach.
W tym tekście przyjrzymy się piątej i ostatniej parze cech osobowościowej w naszym systemie: cechom Tożsamości: Asertywności i Niespokojności. Wyjaśnię, czym się różnią te odmiany osobowości (każdy typ osobowości może być zarówno Niespokojny, jak i Asertywny), i pokażę, jak rozpoznawać je w praktyce, korzystając z naszych doskonałych danych badawczych. Zaczynajmy!
Różnice w cechach Tożsamości
Ujmując to ogólnie, cechy Tożsamości mierzą poziom pewności siebie i emocjonalnej równowagi. Osoby o typie Niespokojnym częściej wydają się być pełne wątpliwości i bardziej reaktywne, podczas gdy osoby Asertywne są w tym względzie spokojniejsze. To istotne, ale szerokie różnice — bo choć cechy Tożsamości silnie korelują z określonymi zachowaniami, na nasze postępowanie ogromny wpływ mają również pozostałe cechy osobowości. Kiedy próbujesz odgadnąć, czy ktoś jest Niespokojny, czy Asertywny, najlepiej skupić się na zachowaniach niezwiązanych bezpośrednio z innymi cechami, a bardziej z samą Tożsamością.
Kluczowa sprawa, o której warto pamiętać, próbując rozpoznać, czy ktoś należy do typu Niespokojnego, czy Asertywnego, to fakt, że wiele przejawów cech Tożsamości ma charakter emocjonalny, a więc wewnętrzny. Żeby je dostrzec, musisz nauczyć się obserwować ich zewnętrzne objawy. Wybrałem kilka danych, które pokazują wyraźne różnice między Asertywnymi a Niespokojnymi osobowościami i które prawdopodobnie przekładają się na codzienne zachowanie. Zacznijmy od tego pytania badawczego:
„Czy martwisz się tym, jak postrzegają Cię inni ludzie?”
To pytanie, z którym większość osób się utożsamia, ale ogólnie aż 81% osób Niespokojnych odpowiada twierdząco, w porównaniu do 34% osób Asertywnych. Doświadczenia życiowe mogą się różnić nawet wśród osób o tym samym podstawowym typie osobowości. Weźmy na przykład Dowódców (ENTJ) — tylko około 17% Asertywnych Dowódców (ENTJ-A) zgadza się z tym stwierdzeniem, w porównaniu do 68% Niespokojnych Dowódców (ENTJ-T).
Wpływ różnic w cechach Tożsamości na zachowania osób o identycznych pozostałych cechach osobowości to bardzo ważna wskazówka przy zgadywaniu czyjejś Tożsamości. Na przykład: jak zamartwianie się opinią innych może wpłynąć na często bezpośredni styl wypowiedzi u Dowódców? Cecha Niespokojna prawdopodobnie sprawia, że są oni bardziej skłonni do szukania akceptacji — przez co mogą być bardzo towarzyscy i uprzejmi w kontaktach z innymi, bo zależy im na byciu lubianymi.
Z drugiej strony, skłonność Niespokojnych do martwienia się o to, jak są postrzegani, może prowadzić do bardziej kruchego ego. W tym kontekście Niespokojny Dowódca może być bardziej defensywny wobec krytyki lub reagować ostro, jeśli poczuje się urażony. Tam, gdzie konflikty społeczne mogą sprawić, że Niespokojni introwertycy (wielu Introwertyków) wycofają się dotknięci i milczący, Niespokojny Dowódca może wybuchnąć i zareagować gwałtownie.
Podobnie Niespokojny Dowódca może zareagować na obawy dotyczące własnego wizerunku, próbując imponować innym i skupiać na sobie uwagę, podczas gdy u wielu Introwertyków ta sama obawa może objawić się jako nieśmiałość. Sposób, w jaki cecha Tożsamości wpływa na pozostałe cechy osobowości, jest tak złożony i unikalny, że trudno jednoznacznie przypisać konkretne zachowanie do bycia Niespokojnym lub Asertywnym — przynajmniej bez znajomości innych cech tej osoby, które pomogłyby zinterpretować jej zachowanie.
Dlatego jeśli chcesz wykorzystać powyższe pytanie badawcze do rozpoznania cechy Tożsamości u kogoś, lepiej obserwuj stopień niepewności społecznej, a nie konkretny sposób jej wyrażania. Można to dostrzec, analizując, jak bardzo komuś zależy na pozytywnej opinii otoczenia i jak silnie reaguje na poczucie bycia ocenianym negatywnie. Obserwuj też, jak ktoś się zachowuje w sytuacjach społecznych o różnej wadze. Im bardziej dana osoba odbiega od swojego naturalnego zachowania, by zaimponować innym, tym bardziej prawdopodobne, że ma cechę Niespokojną. Jeżeli natomiast nie stara się przypodobać otoczeniu ani dopasować do oczekiwań, jest mniej podatna na ocenę — to z kolei może wskazywać na Asertywną Tożsamość.
Podobnie, jeśli ktoś dowiaduje się, że ktoś inny go nie lubi, jego reakcja również bywa wiele mówiąca. Osoba Asertywna prawdopodobnie zareaguje na odrzucenie lub dezaprobatę z większym dystansem. Będzie jej przykro, być może się zirytuje, ale raczej szybko o tym zapomni. Osoba Niespokojna może przeżywać takie sytuacje długo i intensywnie. Tego rodzaju pogorszenie nastroju często łatwo zauważyć — zarówno u przyjaciela, jak i u kolegi z pracy. Przyjrzyjmy się teraz kolejnemu pytaniu badawczemu.
„Czy trudno Ci nie pozwolić umiarkowanie stresującemu wydarzeniu wpłynąć na Ciebie negatywnie?”
To pytanie dotyka aspektu reaktywności Tożsamości — odporności emocjonalnej w kontraście do zmienności nastroju. Około 82% Niespokojnych osób odpowiedziało twierdząco, w porównaniu do 33% osób Asertywnych. Chociaż osoby Asertywne również doświadczają negatywnych emocji związanych ze stresem, nie wpływa on na nie aż tak bardzo. Każdy z nas może przeżyć trudne chwile, ale dla niektórych „upadek” jest łagodniejszy i krótszy. Osoby Asertywne lepiej radzą sobie z mechanizmami łagodzenia stresu — albo po prostu ich reakcje są łagodniejsze, dzięki czemu łatwiej zachowują spokój i szybciej wracają do równowagi emocjonalnej.
Dla osób Niespokojnych nawet umiarkowany stres może być podwójnie trudny — nie tylko wywołuje gwałtowną reakcję, ale także utrudnia powrót do równowagi. Jeżeli zauważysz, że dana osoba ma skłonność do bardzo emocjonalnych reakcji na trudności życiowe, możliwe, że ma cechę Niespokojną. Klucz nie tkwi w rodzaju reakcji, lecz w jej natężeniu. Osoba, która często okazuje silny niepokój, prawdopodobnie jest Niespokojna.
Czy wiesz, że stworzyliśmy serię poradników, które pomagają osobom o typie Niespokojnym zrozumieć i wykorzystać tę cechę Tożsamości jako atut? Dowiedz się więcej →
Wątpliwości to kolejny znak rozpoznawczy Niespokojnych. Choć nie są wymienione bezpośrednio w powyższym pytaniu, jednym z najczęstszych „negatywnych skutków” stresu jest właśnie brak wiary w siebie. Jeśli osoba silnie Niespokojna doświadczy stresującego wydarzenia, znacznie trudniej jej utrzymać pewność siebie, co często prowadzi do chwilowego (a czasem długotrwałego) zwątpienia — zwłaszcza gdy stres utrudnia realizację konkretnego celu. Dla porównania: osoby Asertywne zwykle łatwiej zachowują wiarę w swoje możliwości nawet w obliczu przeszkód.
Obserwacja, jak ktoś reaguje na niepowodzenie — czy traci pewność siebie, czy zachowuje entuzjazm — może pomóc Ci odgadnąć jego Tożsamość. Jeśli ktoś zaczyna nadmiernie analizować własne decyzje i traci impet, prawdopodobnie jest Niespokojny. Jeśli natomiast porażka go nie zniechęca i nadal emanuje optymizmem, istnieje większa szansa, że to osobowość Asertywna. Osoby tego typu łatwiej podtrzymują swoje pozytywne nastawienie i częstość, z jaką pojawiają się u nich wątpliwości, jest rzadsza — są one jak współpasażerowie w podróży życia, a nie przeszkody na drodze.
Podsumowanie
Żadne pojedyncze zachowanie ani konkretne wydarzenie nie jest dowodem na daną cechę Tożsamości. Kiedy jednak próbujesz odgadnąć typ osobowości drugiej osoby bez pomocy testu, każda obserwacja ma znaczenie. Śledząc różne oznaki i wzorce w czasie, możesz zauważyć pewne tendencje. A jeśli już przypiszesz komuś konkretny typ, traktuj swój osąd jak coś elastycznego, gotowego do zmiany. Nawet jeśli masz rację, każda osoba to jednostka — typ osobowości jest tylko początkiem, a największe odkrycia związane z czyjąś wyjątkowością dokonują się poprzez życzliwą, ciekawą i pełną szacunku relację. Żadna obserwacja nie zastąpi prawdziwego, osobistego połączenia.
Na zakończenie chciałbym podkreślić, że poznanie cechy Tożsamości danej osoby to wyjątkowa okazja. Na przykład zestresowana, Niespokojna osoba może być wdzięczna za Twoją empatię i wsparcie, co stworzy podwaliny pod ciepłą, trwałą przyjaźń. Z kolei pewna siebie, Asertywna osoba może mieć wystarczającą odporność emocjonalną, by zaakceptować Twoje słabsze strony, pozwalając Ci być sobą bez skrępowania. Cechy Tożsamości odzwierciedlają poziom emocjonalnego bezpieczeństwa, a ich zrozumienie może otworzyć drzwi do głębokich relacji wszelkiego rodzaju. Powodzenia w zgadywaniu!