Một tối thứ Sáu, bạn lại vừa đồng ý tổ chức thêm một bữa tiệc tối nữa. Điều này xảy ra dù bạn vừa kiệt sức sau một tuần thay ca cho đồng nghiệp, giúp em gái chuyển nhà và tổ chức gây quỹ cho khu phố. Khi đứng trong bếp, trong đầu bạn không ngừng tính toán cách đáp ứng đủ kiểu ăn uống của từng người và lo lắng chưa biết bao giờ mới dọn dẹp được nhà cửa, một ý nghĩ quen thuộc lại xuất hiện: “Sao mình lại nhận lời nhiều việc thế này?”
Là một người mang kiểu tính cách ESFJ (Lãnh sự), bạn không lạ gì việc đặt nhu cầu của người khác lên trên chính mình – hay còn gọi là làm hài lòng mọi người.
Bản năng chăm sóc, hỗ trợ và thích sống trong cộng đồng thường khiến bạn trở thành chỗ dựa của mọi người. Nhưng những thói quen làm hài lòng đó cũng có mặt tối của nó. Việc liên tục ưu tiên người khác mà quên đi bản thân có thể dẫn đến kiệt sức, kìm nén bức xúc và cảm giác xa rời chính con người thật của mình.
Tin vui là gì? Khi bạn hiểu rõ nguyên nhân vì sao mình thường hay làm hài lòng người khác và học cách cân bằng bản năng đó bằng những ranh giới lành mạnh, bạn vẫn có thể tận hưởng niềm vui khi trao đi mà không phải hy sinh chính mình. Đó cũng chính là điều chúng ta sẽ cùng khám phá trong bài viết này.
Hành trình đến xu hướng làm hài lòng của ESFJ
Rốt cuộc, hành vi làm hài lòng người khác thường bắt nguồn từ nhu cầu cơ bản của con người: sự kết nối và được chấp nhận. Là một ESFJ, bạn sở hữu khao khát sâu sắc và tự nhiên muốn kết nối với mọi người. Bạn phát triển nhờ các mối tương tác xã hội và thực sự hạnh phúc khi giúp mọi người xích lại gần nhau.
Chính mong muốn được kết nối đều đặn này khiến bạn thường xuyên nhận lời phần lớn những lời mời gọi hay nhờ vả quanh mình. Bạn có thể đồng ý đi uống cà phê cùng đồng nghiệp khi lịch của mình đã chật kín, RSVP cho mọi buổi tụ tập dù đã mệt lử, hoặc nhận thêm trách nhiệm đơn giản chỉ vì bạn biết cần có ai đó đứng ra gánh vác. Dù lòng nhiệt tình với xã hội giúp bạn trở thành chất keo gắn kết tập thể, nó cũng dễ đẩy bạn vào vòng xoáy làm hài lòng người khác và quá tải.
Nhưng xu hướng làm hài lòng của bạn không chỉ xuất phát từ bản tính hướng ngoại. Các cá nhân ESFJ còn sở hữu khả năng tuyệt vời trong việc "đo nhiệt độ cảm xúc" của bất cứ nơi nào mình đặt chân đến. Bạn thường nhận ra những thay đổi vi tế trong tâm trạng mọi người, đoán trước nhu cầu kể cả khi chưa ai nói ra và cảm thấy trách nhiệm sâu sắc trong việc đảm bảo mọi người xung quanh luôn cảm thấy dễ chịu, được quan tâm. Chính sự nhạy bén này vừa là điểm mạnh, vừa tiềm ẩn nguy cơ khiến bạn gác lại nhu cầu bản thân chỉ để giữ cho mọi người vui vẻ.
Thực tế, theo khảo sát về “Làm hài lòng người khác” của chúng tôi, có đến 83% ESFJ cho biết họ thường đặt nhu cầu của người khác lên trên mình – tỷ lệ cao thứ ba trong số các kiểu tính cách.
Nhưng những con số chỉ nói lên một phần của câu chuyện.
Điều khiến ESFJ thực sự khác biệt không chỉ là sự sẵn sàng ưu tiên người khác mà còn là cam kết đáng kinh ngạc trong việc hoàn thành những gì đã hứa. Một khi bạn đã nói mình sẽ làm gì – từ tổ chức sinh nhật cho đến an ủi ai đó trong lúc khó khăn – bạn sẽ làm mọi cách để điều đó thành hiện thực. Sự tận tâm ấy thật đáng trân trọng, nhưng cũng có thể khiến bạn mắc kẹt trong hàng loạt nghĩa vụ kéo mình rã rời – nhất là nếu bạn sở hữu nét tính cách Bồn chồn.
Dù tất cả những người ESFJ đều tha thiết muốn giúp đỡ người khác, ESFJ-Bồn chồn (ESFJ-T) lại càng có nhu cầu được ghi nhận và chấp nhận sâu sắc hơn. Họ thường xuyên tự hỏi liệu mình đã làm đủ, liệu mọi người có thực sự ưng ý những đóng góp của mình, hay liệu bản thân đã sống đúng kỳ vọng của người khác hay chưa. Nỗi bất an này tạo ra một vòng lặp khiến họ càng ngày càng nhận thêm trách nhiệm, hy vọng mỗi lần nhận lời nữa sẽ giúp mình được ghi nhận và đánh giá cao như mong đợi.
Bài viết về ESFJ và việc làm hài lòng người khác này là một phần của chủ đề lớn hơn. Đọc tổng quan trong bài “Làm hài lòng người khác và Tính cách: Vì sao chúng ta đặt nhu cầu của người khác lên đầu?”.
Làm sao để bắt đầu ưu tiên nhu cầu của bản thân
Luôn luôn xuất hiện khi ai đó cần tưởng như là việc nên làm, nhưng việc này tiềm ẩn nhiều hệ quả khó lường. Ngoài nguy cơ kiệt sức rõ rệt, nó còn có thể gây rạn nứt các mối quan hệ nếu bạn bắt đầu nảy sinh cảm giác bức xúc với người khác. Đồng thời, nó có thể khiến những thời khắc bạn vốn rất yêu thích trở nên căng thẳng, và làm bạn càng xa rời mong muốn, nhu cầu thật sự của mình.
Để tránh những hậu quả này, các chiến lược sau sẽ giúp bạn duy trì bản chất hỗ trợ vốn có đồng thời xây dựng ranh giới lành mạnh, tạo thêm không gian để bạn quan tâm đến bản thân. Hãy xem đây như cách học cách chăm sóc chính mình với sự tận tụy mà bạn vẫn dành cho người khác.
Chiến lược #1: Thay thế “gật đầu tự động” bằng sự phối hợp chu đáo
Trước khi nhận thêm bất cứ cam kết nào, hãy dừng lại để thành thật đánh giá xem bạn có đủ thời gian và năng lượng để thực hiện mà không phải kiệt sức hay không. Điều này có thể đồng nghĩa với việc bạn chưa trả lời ngay các lời đề nghị. Thay vào đó, bạn có thể thử các cách phản hồi như sau:
- “Để mình kiểm tra lại lịch xem mình có thể dành đủ sự chú tâm cho việc này không nhé.”
- “Mình cần xem lại các việc đã nhận tuần đó rồi sẽ trả lời bạn sau.”
- “Ngày mai mình trả lời được không? Mình muốn chắc chắn là mình thực sự có thời gian và năng lượng để làm tốt chuyện này.”
Luôn nhận lời với mọi thứ không khiến bạn trở thành bạn bè hay người hỗ trợ tốt hơn – nó chỉ khiến bạn càng mệt mỏi hơn. Khi bạn thôi làm hài lòng người khác và biết bảo vệ nguồn năng lượng của mình bằng sự cân nhắc kỹ càng, cảm giác yên tâm sẽ đến vì mọi lần bạn đồng ý đều thật sự bắt nguồn từ khả năng giúp đỡ, chứ không chỉ là mong muốn được lòng người khác.
Chiến lược #2: Chia sẻ gánh nặng
Những người thuộc nhóm ESFJ như bạn có khả năng xuất sắc trong việc dự đoán nhu cầu và xử lý chi tiết. Vì vậy, bạn dễ rơi vào thói quen tự mình cáng đáng hết mọi việc.
Dù khả năng “làm xoay trời chuyển đất” của bạn thật đáng ngưỡng mộ, nhưng nếu cứ mãi như vậy, bạn sẽ nhanh chóng trở nên kiệt sức, thậm chí còn làm người khác không có cơ hội thể hiện vai trò của mình.
Thay vì luôn là người chủ động dẫn dắt mọi dự án hay buổi tụ họp, thử khuyến khích chia sẻ trách nhiệm với bạn bè, gia đình, hoặc đồng nghiệp. Điều này có thể là xây dựng lịch luân phiên tổ chức sự kiện, lập danh sách nhiệm vụ chung, hoặc hình thành các nhóm lên kế hoạch – nơi ai cũng có vai trò riêng.
Làm như vậy không chỉ giúp bạn tránh kiệt sức mà còn tạo nên môi trường hợp tác phong phú hơn, nơi mỗi người đều cảm thấy được ghi nhận với đóng góp riêng biệt của mình.
Chiến lược #3: Dành thời gian chú ý đến chính mình
Bản tính biết chăm lo cho người khác là một trong những điểm mạnh nhất của bạn. Nhưng dù bạn có vị tha đến đâu, bạn vẫn cần thời gian để nạp lại năng lượng. Bắt đầu lên lịch những ngày chăm sóc bản thân vào trong lịch cá nhân, và giữ vững chúng như bất kỳ cam kết quan trọng nào khác. Những khoảng lặng này sẽ là thời gian hoàn toàn để bạn quan tâm đến bản thân, mà không phải bận tâm xem ai khác cần gì.
Khi bắt đầu áp dụng các chiến lược này, hãy đi từng bước nhỏ. Bạn có thể chọn cách nào thấy dễ thực hiện nhất và luyện tập cho đến khi thành thói quen, rồi mới chuyển sang cách khác.
Hãy nhớ rằng thay đổi thói quen làm hài lòng mọi người là một quá trình lâu dài, nhưng mỗi bước nhỏ biết ưu tiên bản thân đều xứng đáng được tán thưởng!
Lời cuối
Bản năng giúp đỡ đã khiến bạn trở thành nguồn động lực không thể thiếu trong cuộc sống của rất nhiều người. Nhưng đừng quên, bạn không chỉ là nhân vật phụ trong câu chuyện của người khác – bạn chính là Nhân vật chính trong câu chuyện của mình. Khi học được cách cân bằng giữa những gì bạn trao đi cho người khác và điều mình thực sự mong muốn, bạn sẽ viết nên câu chuyện nơi ai cũng có cơ hội tỏa sáng – bao gồm cả bạn.
Các ESFJ thân mến, chúng tôi muốn lắng nghe chia sẻ của bạn! Bạn có hay rơi vào việc làm hài lòng người khác không? Đâu là những chiến lược giúp bạn tránh quá tải? Hãy chia sẻ trải nghiệm của mình ở phần bình luận bên dưới nhé.
Đọc thêm
- Đọc thêm các bài viết trong chuỗi chủ đề về cách các kiểu tính cách khác nhau vượt qua xu hướng làm hài lòng người khác.
- Nói “không” đúng cách: Tính cách và nghệ thuật truyền đạt ranh giới
- Yêu thương và bất hòa: Hiểu cách ESFJ giải quyết xung đột tình cảm
- Cho và nhận: Tình yêu và tính cách trong các mối quan hệ lãng mạn của ESFJ
- Sẵn sàng tìm hiểu thêm? Nhận ngay Premium Report để khám phá 12 đặc điểm ảnh hưởng bổ sung và xem chúng tác động đến tính cách ESFJ của bạn như thế nào. Khai phá góc nhìn rõ nét hơn về bản thân để trở thành chỗ dựa mà mọi người yêu quý, đồng thời bảo vệ được nguồn năng lượng của mình.