Studenten van de persoonlijkheidstheorie zijn vaak enthousiast om de persoonlijkheidstypes van anderen te kennen. Persoonlijkheidstheorie helpt ons elkaar op een dieper niveau te begrijpen, wat grote voordelen kan opleveren in elke sociale context, of die nu hecht of vluchtig is. Het vat iemands hele zijn niet samen, maar biedt wel een mooie aanleiding om hun uniekheid te verkennen. Wat een geluk dat je onze geweldige gratis persoonlijkheidstest tot je beschikking hebt!
Alleen is het soms niet gepast of haalbaar om iemand te vragen onze test te doen. En toch blijf je je afvragen welk persoonlijkheidstype ze hebben, terwijl je luistert naar wat ze zeggen en kijkt naar hun gedrag. Ik help je graag om die gok een niveau hoger te tillen, net zoals ik in andere artikelen heb gedaan.
In dit artikel richten we ons op het vijfde en laatste koppel persoonlijkheidstrekken in ons systeem: de Assertieve en Turbulente Identiteitstrekken. Ik leg enkele opvallende verschillen uit tussen deze varianten binnen een persoonlijkheidstype (iemand met een specifiek type kan namelijk ofwel Turbulent, ofwel Assertief zijn) en laat zien hoe je deze in het dagelijks leven kunt herkennen aan de hand van een beetje van ons uitstekende onderzoek. Laten we erin duiken!
De tweedeling van de Identiteitstrek
Globaal gezien meten de Identiteitstrekken het zelfvertrouwen en de emotionele veerkracht van iemand. Turbulente persoonlijkheden komen vaak twijfelend en reactiever over, terwijl Assertieve persoonlijkheden daar minder last van hebben. Dat zijn aanzienlijke, maar ook brede verschillen, want hoewel de Identiteitstrekken sterk correleren met bepaald gedrag, hebben onze andere persoonlijkheidstrekken ook veel invloed. Als je iemands Identiteitstrekt wilt raden, is het het beste om gedrag te observeren dat minder verband houdt met andere trekken en juist puur aan Identiteit gekoppeld is.
Een belangrijk punt om te onthouden bij het raden of iemand een Turbulent of Assertief type is, is dat veel ervaringen die met Identiteit te maken hebben emotioneel zijn, en dus intern blijven. Om ze te kunnen spotten, moet je hun uitwerking aan de buitenkant leren herkennen. Ik heb een paar gegevenspunten gekozen waarin een duidelijk verschil zit tussen Turbulente en Assertieve persoonlijkheden en die zich waarschijnlijk weerspiegelen in zichtbaar gedrag. We beginnen met de volgende onderzoeksvraag.
“Maak jij je zorgen over hoe anderen jou zien?”
Een vraag die waarschijnlijk iedereen herkent, maar over het algemeen antwoordt ongeveer 81% van de Turbulente persoonlijkheden bevestigend, tegenover 34% van de Assertieve persoonlijkheden. Ervaringen kunnen verschillen, zelfs binnen hetzelfde kernpersoonlijkheidstype. Neem bijvoorbeeld Bevelhebber (ENTJ)-types – slechts ongeveer 17% van de Assertieve Bevelhebbers (ENTJ-A) geeft aan zich hierover zorgen te maken, tegenover 68% van de Turbulente Bevelhebbers (ENTJ-T).
Hoe Identiteitsverschillen het gedrag kunnen beïnvloeden van mensen met verder dezelfde persoonlijkheidskenmerken, is iets om te onthouden bij het inschatten van iemands Identiteitstrek. Hoe beïnvloedt bijvoorbeeld de zorg om wat anderen van je vinden het vaak uitgesproken gedrag van een Bevelhebber? Een Turbulente Identiteit maakt ze waarschijnlijk eerder geneigd om goedkeuring te zoeken, wat hen in sociale situaties vriendelijker zou kunnen maken – ze willen aardig gevonden worden, dus gedragen ze zich vriendelijk.
Aan de andere kant maakt de Turbulente neiging om zich druk te maken over de mening van anderen het ego ook kwetsbaarder. Daardoor kan deze trek Bevelhebbers defensiever maken als ze worden tegengesproken, of kritisch als ze zich aangevallen voelen. Waar sociale wrijving sommige minder confronterende Turbulente types (zoals veel Introverten) vooral doet terugtrekken in stille gekwetstheid, kan een Turbulente Bevelhebber juist heftig reageren als die zich gekrenkt voelt.
Zo kan een Turbulente Bevelhebber proberen indruk te maken en aandacht te trekken om hun onzekerheid te compenseren, terwijl veel Introverte persoonlijkheden door datzelfde gevoel eerder verlegen worden. Door de unieke en complexe invloed die Identiteit heeft op de uiting van andere persoonlijkheidstrekken, is het lastig om bepaald gedrag direct te koppelen aan Turbulentie of Assertiviteit, tenzij je ook andere trekken kent die je observatie kunnen duiden.
Als je deze onderzoeksinzichten toch wilt gebruiken om iemands Identiteitstrek te raden, kijk dan vooral naar de mate van sociale onzekerheid, niet de specifieke uiting ervan. Je kunt dat waarschijnlijk afleiden uit hoe belangrijk iemand het vindt om positief over te komen, en hoe sterk ze reageren als ze denken dat iemand negatief over hen denkt. Let op gedrag in momenten met hoge én lage sociale inzet. Hoe meer iemand van zijn normale gedrag afwijkt om goed over te komen, hoe groter de kans dat hij of zij Turbulent is. Als iemand zich daarentegen weinig lijkt aan te trekken van hoe anderen hem zien en niet geneigd is zich aan te passen voor sociale goedkeuring, dan wijst dat waarschijnlijk op een Assertieve identiteit.
Evenzo kan iemands reactie op afkeuring of sociale afwijzing je verder helpen. Een Assertieve persoon zal waarschijnlijk koeler reageren. Die kan zich wel gekwetst of geïrriteerd voelen, maar raakt niet snel emotioneel uit balans en kan de situatie sneller van zich afschudden. Een Turbulente persoon daarentegen blijft mogelijk langer hangen in negatieve gevoelens. Zulke buien zijn meestal niet moeilijk te herkennen, of het nu een vriend of collega betreft, dus let daarop. Laten we dit verder uitdiepen met nog een onderzoeksvraag.
“Vind je het lastig om je niet te laten beïnvloeden door een redelijk stressvolle gebeurtenis?”
Deze vraag raakt aan het reactievermogen binnen de Identiteit – zelfbeheersing versus emotionaliteit. Ongeveer 82% van de Turbulente persoonlijkheden antwoordt hier bevestigend op, tegenover 33% van de Assertieve types. Hoewel ook zij last kunnen hebben van alle negatieve gevoelens die stress met zich mee kan brengen, raken Assertieve persoonlijkheden daar doorgaans minder snel door van slag. Iedereen kan wel eens geveld worden door tegenslag, maar voor sommigen voelt die val minder zwaar en duurt die korter. Assertieve types lijken beter in staat om met stress om te gaan, of misschien is hun reactie gewoon minder heftig, waardoor het makkelijker is om hun kalmte te bewaren, te herstellen en zonder al te veel negativiteit door te gaan.
Voor Turbulente types daarentegen kan zelfs een matig stressvolle situatie een dubbele uitdaging vormen – ze reageren initieel heftiger én hebben meer moeite om opnieuw hun evenwicht te vinden. Als je merkt dat iemand overdreven heftig reageert op problemen, is de kans groot dat ze Turbulent zijn. Het gaat hierbij niet om de aard van de reactie, maar om de intensiteit ervan. Iemand die vaak duidelijk last heeft van angst of spanning, is waarschijnlijk een Turbulent type.
Wist je dat we een reeks handboeken hebben ontwikkeld speciaal voor Turbulente persoonlijkheden, om hun Identiteit meester te worden en er een kracht van te maken? Lees meer →
Twijfel is ook een sterke aanwijzing voor Turbulentie. Hoewel het in de bovenstaande vraag niet letterlijk genoemd wordt, is een van de meest voorkomende “negatieve effecten” van stress waar de vraag op doelt, zelftwijfel. Een sterk Turbulent persoon die iets stressvols meemaakt, heeft vaak meer moeite om zijn zelfvertrouwen vast te houden, en kan tijdelijk in een put van twijfel belanden. Dat geldt vooral als de stress iets in de weg staat waar ze echt op gericht waren. Assertieve persoonlijkheden daarentegen behouden meestal makkelijker hun zelfvertrouwen bij tegenslag.
Als je naar iemand kijkt na een tegenvaller, let dan op hoe sterk ze aan zichzelf beginnen te twijfelen om in te schatten of ze Turbulent of Assertief zijn. Iemand die blijft hangen in zelfkritiek of zijn motivatie kwijtraakt, is waarschijnlijk Turbulent. Maar als iemand ogenschijnlijk onaangedaan blijft en zijn enthousiasme behoudt, behoort die waarschijnlijk tot het Assertieve spectrum. Zulke persoonlijkheden kunnen doorgaans makkelijker optimistisch en zelfverzekerd blijven – ze hebben zeker wel twijfels, maar die zitten meer op de achtergrond dan dat ze hun pad blokkeren.
Conclusie
Geen enkel gedrag of voorval op zichzelf bewijst iemands Identiteitstrek, maar als je iemands persoonlijkheidstype probeert te achterhalen zonder test, telt elk puzzelstukje mee. Je kunt meerdere signalen en patronen observeren en zo een trend herkennen. En als je eenmaal een inschatting maakt van iemands type, laat die dan “levend” blijven – open voor aanpassing. Zelfs als je iemand correct typeert, blijft het een uniek persoon. Iemands persoonlijkheidstype is slechts een vertrekpunt; de rest leer je het best kennen via respectvolle, vriendelijke en nieuwsgierige interactie. Geen enkele analyse vervangt een echte persoonlijke band.
Tot slot: het bewust worden van iemands Identiteitstrek naarmate je hem of haar beter leert kennen, is een bijzondere kans. Een gestreste Turbulent persoon kan dankbaar zijn voor jouw begrip en steun, waardoor je – simpelweg door empathisch te zijn – een warme, blijvende vriendschap opbouwt. Een zelfverzekerde Assertieve persoon kan op zijn beurt weer de emotionele veerkracht hebben om jouw scherpe randjes aan te kunnen, zodat jij je makkelijker openstelt en helemaal jezelf kunt zijn. De Identiteitstrekken zeggen veel over iemands emotionele zekerheid, en inzicht daarin kan de deur openen naar diepgaande relaties van allerlei aard. Veel succes met raden!
Verder lezen
- 6 verborgen krachten van Turbulente persoonlijkheden
- Introversie en extraversie herkennen in het dagelijks leven
- Hoe je Intuïtieve en Oplettende types van elkaar kunt onderscheiden
- Persoonlijkheidstrekken herkennen in het dagelijks leven: Rationeel vs. Emotioneel
- Hoe je Plannende en Zoekende types kunt onderscheiden – zonder een test